"Trafik Sigortası Haklarımız İhlâl Ediliyor"

 "Bu Yazının Tamamı Tüketiciler Birliği' ne Aittir.Sizlerin huzurunda kendilerine çok teşekkür ediyorum.Ellerine sağlık.Mutlaka okumalısınız diyorum."

Tüketiciler Birliği Küçükçekmece Şubesi tarafından hazırlanan "Trafik Kazazedesinin Hakları" raporunu değerlendiren Tüketiciler Birliği Genel Başkan Yardımcısı ve Küçükçekmece Şube Başkanı Av. Selim Babavatan; "Karayolları zorunlu mali sorumluluk sigortasının tüketiciye getirdiği haklar açıkça ihlâl edilmektedir" dedi.

Tüketiciler Birliği Genel Başkan Yardımcısı ve Küçükçekmece Şube Başkanı Av. Selim Babavatan konuyla ilgili olarak şu açıklamayı yapmıştır:

Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili diğer mevzuat gereği, karayoluna çıkacak olan her türlü taşıtın tabi olduğu Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ve Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı, trafik kazası geçiren tüketici için olağanüstü koruma mekanizması getirmektedir.

Kazazede, ücretsiz olarak en yakın acil sağlık hizmeti veren sağlık kuruluşunda tedavi edilmek hakkına sahiptir. Bu sağlık kuruluşunun özel ya da kamuya ait kuruluş olup olmadığına, tüketicinin sosyal güvenliğe sahip olup olmadığına, parasının olup olmadığına  bakılmaksızın, trafik kazası nedeniyle yaralanan bütün tüketiciler bu hakka sahiptir.

Ancak sahip olunan bu hakkın toplum tarafından bilinmediği ve üstelik bu hakkın kullanımına ilişkin yasa ile görevli ve sorumlu kılınmış kamu makamlarının da toplumu bilgilendirici çalışma yapmadıkları ve hakkın kullanımına ilişkin görevlerini yerine getirmedikleri tespitlerimiz arasındadır. Bu nedenle kamuoyunu aydınlatmak ve ilgili kamu makamlarına görevlerini hatırlatmak amacıyla şube yönetim kurulu üyemiz Murat Köse tarafından Trafik Kazazedesinin Hakları Raporu hazırlanmıştır.

Sigorta sektörüne ilişkin tüketicilerin bilgilendirilmesi ve mevcut şikayetlerin genel olarak çözümlenmesine ilişkin kamuoyu oluşturmaya yönelik çalışmalarımız devam edecek olup sigorta hukukuna ilişkin diğer raporlarımız önümüzdeki günlerde kamuoyuna açıklanacaktır. 

Av. Selim Babavatan

Genel Başkan Yardımcısı

Küçükçekmece Şube Başkanı

 

"Trafik Kazazedesinin Hakları"                            

Murat Köse

2003/aralık

 Her hakkı Tüketiciler Birliği'ne aittir. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.

Bir hayal... 

Ahmet Bey. mesai bitiminde çalıştığı plazadan evine gitmek üzere yola çıktığında başına  geleceklerden habersiz yürüyordu. Ani bir gürültü duydu, acı fren seslerinin geldiği yöne baktı ve hiçbir şey göremedi. Gözünü açtığında, sıcak tebessümlerle geçmiş olsun dileklerini ileten annesi, babası, yakın akrabaları, eşi ve küçük kızı Burcu'yu gördü. Burcu'dan, yanağına sıcak bir öpücük aldı: "Geçmiş olsun babacığım, seni çok seviyorum..."

Ahmet bey, "ne oldu bana" diyemeden eşi anlatmaya başladı: İş yerinden çıktığında kendisine bir aracın çarptığını ve ağır yaralı olarak olay yerine gelen ambulans tarafından acil sağlık hizmeti veren hastanenin acil servisine kaldırıldığını, burada nöbetçi uzman doktorlar tarafından kimlik araştırması yapılmadan, parası olup olmadığına, yakınlarının hastanede olup olmadığına bakılmadan ilk müdahale yapıldıktan sonra derhal ameliyata alınarak yeniden hayata döndüğünü... Ve ekledi; "ambulans olay yerine tam zamanında gelmeseydi, ambulans personeli eğitimli ve uzman olmasaydı, yeterli teçhizatları olmasaydı, ilk müdahaleyi tam zamanında yapıp boyunluğunu takmasaydı, 112 acil servis merkezi ambulansı tam donanımlı acil servis merkezine yönlendirmeseydi, ve de hastanede derhal ameliyata alınmasaydın..." Gözleri doldu eşinin; "Burcu seni öpemeyecekti ya da bir engelli olarak yaşamına devam edecektin. Neyse ki şimdi aramızdasın. Ben doktorlarla konuştum, onlara tüm kalbimle teşekkür ettim ve hastaneye ne kadar para ödeyeceğimizi sordum. Bana ne cevap verdiler biliyor musun: "Biz görevimizi yaptık. Hastanemiz Sağlık Bakanlığı'nca yetkili Acil Sağlık Hizmeti veren bir hastane olduğu için hiçbir borcunuz yok. İlk müdahale işlemleri bitti. İsterseniz bir iki gün daha misafirimiz olun ve hastamızın son tedavilerini yapalım, ya da dilerseniz sigortalı olduğunuz kurumun hastanesine sevk işlemlerini de yapabiliriz."

 

"Hayal mi, Gerçek mi?"

Hayalimizdeki Ahmet Beyin başına gelen kaza ve kaza sonrası yaşananlar, yani bir kimsenin trafik kazası geçirmesinin ardından, özel ya da resmi herhangi bir Acil Sağlık Hizmeti veren hastaneye yetiştirilip kendisinden hiçbir ücret alınmadan tedavisinin yapılması hayal gibi geliyor.

Oysa ki, yukarıda anlatılan hayali öykü ülkemiz için bir gerçek. Hukuki düzenlemelerde yer alan ve bu ülkede yaşayan herkesin hakkı olan gerçek bir durum söz konusudur.

 

Hukuki Düzenlemeler

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu; trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri, bunların uygulanmasını ve denetlenmesini, ilgili kuruluşları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalışma usulleri ile diğer hükümler bakımından Sağlık Bakanlığı ve Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı'na bazı sorumluluk ve görevler yüklemiştir.

Yasanın 8. maddesine göre;

Sağlık Bakanlığı:

1.Karayollarında meydana gelen trafik kazaları ile ilgili ilk ve acil yardım hizmetlerini planlamak ve uygulamak,

2.Trafik kazalarında yaralananların en kısa zamanda sağlık hizmetlerinden istifadelerini temin etmek üzere, İçişleri Bakanlığının uygun görüşü de alınarak karayolları üzerinde ilk yardım istasyonları kurmak, bu istasyonlara gerekli personeli, araç ve gereci sağlamak,

3.Her ilde trafik kazaları için eğitilmiş sağlık personeli ile birlikte yeteri kadar ilk ve acil yardım ambulansı bulundurmak,

zorundadır.

Yine 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunun 8. maddesi ile karayolları trafik yasasına ilişkin sigorta hizmetleri ile ilgili olarak Hazine Müsteşarlığı görevli kılınmıştır.

 

Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası

Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, Hazine Müsteşarlığı'ndan faaliyet izni alan sigorta şirketleri tarafından yapılır.

Bu sigorta; Karayolları Trafik Kanununun öngördüğü motorlu aracın bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı ruhsat sahibinin üzerindeki yasal sorumluluğu, belli limitler dahilinde  güvence altına almaktadır.

Sigorta Sözleşmesi poliçe ile öngörülen primin ödenmesiyle yürürlüğe girer ve sigorta şirketinin sorumluluğu başlar.

2918 sayılı Karayolları Trafik Yasasının 91. maddesi gereğince, karayolu trafiğine katılacak her araç, mutlaka bu sigorta kapsamında olmalıdır. Bu zorunluluğun nedeni, trafik kazası ile meydana gelen maddi hasar, ölümlü ve yaralamalı insani kayıplara ilişkin zararların en çabuk şekilde giderilmesini sağlamaktır.

 

Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı

2918 sayılı Karayolları Trafik Yasasının 108. maddesi ile yukarıda açıklanan zorunlu mali sorumluluk sigortasına tabi olan araçların sebep olacakları zararların karşılanması amacıyla geliri trafik sigorta poliçe bedellerinden karşılanmak suretiyle Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı oluşturulmuştur.

Bu fon Hazine Müsteşarlığı bünyesindeki Sigortacılık Genel Müdürlüğüne bağlı Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği bünyesinde yer almaktadır.

Bu fonda biriken paralar ile Zorunlu Trafik Sigortasını yapan şirketin iflâsı halinde ödemekle yükümlü olduğu tazminat tutarları ödenir, kazayı yapan motorlu aracın kimliğinin saptanamaması halinde veya zorunlu trafik sigortası yapılmamış veya yasal limitler dahilinde yapılmamış aracın kazaya sebebiyet vermesi veya bir aracın gasp edilerek veya çalınarak akabinde kazaya neden olduğu hallerde, oluşan hasar bedeli ödenir.

Zorunlu Trafik Sigorta poliçesinin % 2'si tutarındaki miktar bu fona aktarılır. Ülkemizde 2003/Temmuz itibariyle 4.492.877 adet otomobil 2.781.147 adet diğer araç bulunduğundu dikkate alındığında, fonda birikecek miktarın büyüklüğü de ortaya çıkmaktadır.

 

Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği

Bu yönetmelik ile "kısa zamanda ulaşılabilir" olması esasına bağlı olarak Sağlık Bakanlığı'nın koordinasyonunda

kamu ve özel bütün ilgili kurum ve kuruluşların katılımıyla acil sağlık hizmetlerinin tek merkezden yönetilmesi

ve hizmetin yürütülmesi hususu düzenlenmektedir.

Yönetmelik hükümlerine göre; trafik kazası geçiren yaralı kişi, olay yerine en yakın, acil servis eğitimi ve 

organizasyonunu tamamlayarak Sağlık Bakanlığı'ndan yetki alan özel ya da kamuya ait sağlık kuruluşuna kaldırılır,

tüm tetkik, tedavi ve müdahaleleri yapılır. Acil servis, hastanın sosyal güvencesi olup olmadığına, bağlı bulunduğu 

sosyal güvenlik kuruluşunun nevine ve hastanın diğer özelliklerine bakmaksızın, stabilizasyon sağlanıncaya kadar

bütün tıbbi hizmetleri ücretsiz sunar.

Karayolları Trafik Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği

Meydana gelen trafik kazaları nedeniyle oluşan tedavi giderlerin karşılanabilmesi, yani "Sağlık Bakanlığı'na bağlı kurum ve kuruluşlar tarafından sunulan ilk ve acil yardım hizmetleri ile tedavi hizmetlerinin bedelinin takibi ve tahsili" için Sağlık Bakanlığı Karayolları Trafik Döner Sermaye İşletmesi kurulmuştur.

Bu İşletme marifetiyle motorlu araçların sebep oldukları kazalarda yaralanan kişiler için verilen bütün teşhis, tedavi ve ambulans hizmetlerinin giderleri ve tedavinin gerektirdiği diğer giderler karşılanmaktadır.

 

Ve hayalden gerçeğe...

Tüm bu hukuk düzenlemeleri karşısında sonuç olarak raporun girişinde hayal olarak sunulan trafik kazası olayını gerçeğe dönüştürerek, trafik kazası nedeniyle yaralanan bir kimsenin sahip olduğu hakları şu şekilde sıralamak mümkündür:

Trafik kazazedeleri her ne şart altında olursa olsun kaza yerine en yakın, acil sağlık hizmeti vermeye yetkili kamu ya da özel sağlık kuruluşuna kaldırılır. Kendisine her türlü tıbbi müdahale, teşhis, tedavi işlemleri uygulanır. Tüm bu sağlık hizmetleri için trafik kazazedesinden herhangi bir ücret talep edilmez. Yapılan tüm giderler döner sermaye işletmesi tarafından , ilgili sigorta şirketi yada yukarıda sözü edilen fondan tahsil edilerek karşılanır.

 

Sonuç

Mevzuatımızda uzun yıllardır yer alan ve kazaya uğrayan yurttaş için oldukça önemli kolaylıklar ve haklar getiren bu düzenleme ne yazık ki, toplumda yeteri kadar tanınmamaktadır. Bireylerin bu haklarından haberdar olmamaları bir ölçüde anlaşılabilir olmakla birlikte bu düzenlemeleri uygulamakla yükümlü sağlık kuruluşlarının, bu şekilde düzenlemeler yokmuş gibi davranması, trafik kazası nedeniyle kuruluşa gelen kazazeden para almaya, para alamazsa, başından savmaya kalkması anlaşılabilir bir durum değildir.

Burada en büyük görev, yukarıda sözü edilen hukuki düzenlemeler sonucunda bu konuları yerine getirmekle yükümlü bulunan Sağlık Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı'na düşmektedir.

TÜKETİCİLER BİRLİĞİ

KÜÇÜKÇEKMECE ŞUBESİ
.................................................................................................................................................................................................................
Tel:(212)601 19 12    Faks:(212)592 04 07

Web: www.tuketiciler.org   E-Posta: kucukcekmece@tuketiciler.org